Το Παλιούρι (υψόμ. 230μ) απέχει από την Καρδίτσα 21 χλμ. . Αποτελεί τοπική κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Καλλιφωνίου.
Η ίδρυση του οικισμού ανάγεται στην ύστερη βυζαντινή εποχή. Στο Τοπικό Διαμέρισμα Παλιουρίου υπάρχουν εκκλησιαστικά κτίσματα, όπως εκείνο της Αγίας Παρασκευής, νοτιοδυτικά του χωριού, σε υψόμετρο 400 μέτρων, στη θέση Παλιοχώρι, που επιλέγεται συχνά και ως χώρος σχολικών εκδρομών. Το εξωκκλήσι της Αγίας Κυριακής βρίσκεται επίσης στα νοτιοδυτικά, σε απόσταση 1.000 μέτρων από τον οικισμό.
Σε εξέχουσα θέση, με θέα τον θεσσαλικό κάμπο, δεσπόζει το μοναστήρι του Ιωάννη Προδρόμου, γύρω από το οποίο αναπτύχθηκαν και καλλιεργήθηκαν μύθοι, παραδόσεις και δοξασίες•ως εκ τούτου, αποτελεί το επίκεντρο κάθε λαογραφικής-πολιτιστικής δημιουργίας του τοπικού διαμερίσματος.
Ο ναός του Αγίου Προδρόμου βρίσκεται σε πλάτωμα της βόρειας πλευράς του βουνού Κρι, σε απόσταση 4,5 χιλιομέτρων νότια από τον οικισμό και σε υψόμετρο 550 μέτρων με πανοραμική θέα προς το θεσσαλικό κάμπο. Το πλάτωμα αυτό συνιστά τον περιβάλλοντα χώρο του ναού, συνολικής επιφάνειας 24,5 στρεμμάτων. Πρόκειται για ένα σύνθετο τετρακιόνιο ναό του 13ου αιώνα, κτισμένο στη θέση αρχαίου ναού, με μεταγενέστερες προσθήκες χώρων και με ανακατασκευή στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Σε απόσταση περίπου 170 μέτρων βρίσκεται πηγή με σχετική διαμόρφωση, όπου οι επισκέπτες μπορούν να ξεκουραστούν, απολαμβάνοντας τη θέα. Στην περιοχή σώζονται επίσης ερείπια (υπολείμματα από κάστρο και στέρνες σπιτιών) ρωμαϊκής, παλαιοχριστιανικής και μεταβυζαντινής προέλευσης.
Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου Προδρόμου Παλιουρίου
Η μονή βρίσκεται σε ύψωμα στα δυτικά του χωριού, στην περιοχή του παλιού οικισμού Άη Γιάννη που αναπτύχθηκε πιθανόν στη θέση της βυζαντινής μονής. Η μεγαλόπρεπη παρουσία του, στον σπάνιο τύπο του σταυροειδούς τετρακιόνιου ναού με τρούλο, συνδέεται με παραδόσεις, σύμφωνα τις οποίες ο ναός χάθηκε και ξαναβρέθηκε, παραδόσεις που μαρτυρούν τις διαδοχικές φάσεις και ερημώσεις που πέρασε. Σήμερα διασώζει στο ανατολικό του τμήμα την αρχική φάση του 13ου αιώνα, με το βυζαντινό πλινθοπερίκλειστο σύστημα και λίγες τοιχογραφίες, ενώ το υπόλοιπο ξανακτίσθηκε τον 16ο αιώνα και επισκευάσθηκε τον 19ο. Τα βυζαντινά στοιχεία του, μεταξύ των οποίων και το αρκοσόλιο του βόρειου τοίχου με τον τάφο του κτήτορα, συνδέουν το ναό με τα ηγεμονικά κτίσματα της εποχής στη Θεσσαλία, όπως η μονή της Πόρτα Παναγιάς, η Ολυμπιώτισσα και η μονή Λυκουσάδας, που ιδρύθηκαν από τους αυθέντες της εποχής, οι οποίοι μόνασαν και τάφηκαν σ' αυτά. Δυστυχώς κανένα ιστορικό στοιχείο δεν σώθηκε για το ναό του Παλιουρίου, αλλά η πρόσφατη επισκευή και ανάδειξη του κτιρίου θα του δώσει τη θέση που του αρμόζει ανάμεσα στα μνημεία της εποχής.
Πηγές:
1. ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Καρδίτσας, Καρδίτσα 2007
2. Όψεις της Ιστορίας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Νομού Καρδίτσας, Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Νομού Καρδίτσας
3. Τουριστικός Οδηγός νομού Καρδίτσας, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Καρδίτσας, Καρδίτσα 2010