Τοπική Κοινότητα Πορτίτσης

Η Πορτίτσα (υψόμ. 390μ) απέχει από την Καρδίτσα 12 χλμ και 4 χλμ από τη Μητρόπολη. Αποτελεί τοπική κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Μητρόπολης.
Κατά την παράδοση ιδρύθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα από Ηπειρώτες σε υψόμετρο 400 μέτρων και κατοικήθηκε στη συνέχεια και από ορεινούς Αγραφιώτες. Στον λόφο του Αϊ-Λια σώζονται τείχη ακρόπολης σε καλή κατάσταση. Από τα νεότερα μνημεία της Πορτίτσας αξιόλογη είναι η βρύση του Αγίου Προκοπίου, για την οποία λέγεται ότι είναι πολύ παλιά (τέλη βυζαντινής περιόδου) και επισκευάστηκε το 1905. Στη θέση Βιμπερότρυπα, λίγο ψηλότερα από τον σύγχρονο οικισμό της Πορτίτσας, βρίσκεται αρχαίος τειχισμένος οικισμός, που -σύμφωνα με ευρήματα προερχόμενα από την περιοχή του νεκροταφείου- κατοικείται από τα αρχαϊκά έως και τα ελληνιστικά χρόνια. Στην κορυφή του λόφου, όπου είναι ιδρυμένη η πόλη, υπάρχει μια λαξευμένη στον βράχο δεξαμενή νερού.
Οι λιγοστοί (30) κάτοικοι της Πορτίτσας τον χειμώνα, ανέρχονται το καλοκαίρι σε 300, με την επιστροφή κατοίκων που έχουν φύγει από το χωριό και την έλευση παραθεριστών. Ο μόνιμοί πληθυσμός αντλεί το εισόδημά του από την αμπελουργία και την κτηνοτροφία.
Ένα πολύ ενδιαφέρον γεγονός που σχετίζεται με το χωριό είναι το «Πνεύμα». Το 1927-1928 δημιουργήθηκε σάλος σχετικά με την εμφάνιση πνευματιστικού φαινομένου στο σχολείο της Πορτίτσας. Πιο συγκεκριμένα, το 1927 οι μαθητές του χωριού, εκμεταλλευόμενοι την πεποίθηση του δασκάλου τους για την ύπαρξη υπερφυσικών όντων, δημιούργησαν μια μυθοπλασία περί πνευματιστικού φαινομένου στο σχολείο, γεγονός που έγινε γνωστό πανελληνίως (αλλά και στο εξωτερικό, καθώς δημοσιεύτηκε στην ελληνόγλωσση εφημερίδα Ατλαντίς της Νέας Υόρκης). Ως εκ τούτου, πλήθος κόσμου συνέρρεε στο σχολείο της Πορτίτσας, ώστε να πάρει χρησμό από το «Πνεύμα».
Ο Σύλλογος Πορτίτσας, υπό την ονομασία «Το Πνεύμα» (επιβεβαιώνοντας έτσι τη διάρκεια της συλλογικής μνήμης του χωριού), έχει αξιόλογη δράση και το 1987 ίδρυσε μουσείο, το οποίο στεγάζεται στο παλιό δημοτικό σχολείο, που χτίστηκε το 1884. Στη συλλογή του μουσείου υπάρχουν αντικείμενα που χρονολογούνται στους κλασικούς και στους ελληνιστικούς χρόνους, αντικείμενα Βυζαντινής εποχής αλλά και λαογραφικά εκθέματα.
Είναι ένας γραφικότατος οικισμός, πνιγμένος στο πράσινο, με ωραία σπίτια και παραδοσιακά καλντερίμια, του οποίου η ιστορία φθάνει στο Βυζάντιο. Το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο είναι από τα αξιολογότερα του νομού. Στεγάζεται σε ένα διώροφο κτίριο του 1884, αντιπροσωπευτικό δείγμα τοπικής λαϊκής αρχιτεκτονικής, ιδιοκτησίας του Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου, το οποίο μέχρι το 1955 είχε χρησιμοποιηθεί ως Δημοτικό Σχολείο.
Από το φρούριο που βρίσκεται κοντά στον οικισμό και ονομάζεται «Στεφάνι» εξαιτίας του κυκλικού του σχήματος, η θέα προς το θεσσαλικό κάμπο είναι καταπληκτική.

Πολιτιστικές εκδηλώσεις
• Αναβίωση του εθίμου «Ρογκατσιάρια», στις 5 Ιανουαρίου, στην Πορτίτσα.
• Εκδήλωση ανήμερα της Αποκριάς με αναβίωση του εθίμου του «αφανού» στην Πορτίτσα.
• Πολιτιστική εκδήλωση την Καθαρή Δευτέρα στην Πορτίτσα, με προσφορά νηστίσιμων εδεσμάτων και κρασιού.
• Αναβίωση του εθίμου της «Γουρνοχαράς» στις 26 Δεκεμβρίου στην Πορτίτσα. Η εκδήλωση περιλαμβάνει σφαγή γουρουνιών και διανομή στους παρευρισκόμενους.

Πηγές:
1. ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Καρδίτσας, Καρδίτσα 2007
2. Όψεις της Ιστορίας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Νομού Καρδίτσας, Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Νομού Καρδίτσας
3. Τουριστικός Οδηγός νομού Καρδίτσας, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Καρδίτσας, Καρδίτσα 2010